...ची कहाणी

ब्राह्मण, सुशिक्षित, सुसंस्कृत कुटुंब. मुलाने आपल्या पसंतीची मुलगी निवडली — त्याच जातीतील, त्याच शिक्षणाच्या पातळीवरची, समजूतदार, नम्र, आणि स्वप्नांनी भरलेली. पालकांनी ती पसंती मान्य केली, पण मनोमन नाराजी ठेवली. त्यांनी ती मुलगी कधीच “आपली” मानली नाही. 

साखरपुड्याच्या दिवशीच सुरुवात झाली. “फुलं नाहीत, दिवे नाहीत, सजावट काहीच नाही!” असा ओरडा करत त्यांनी मुलीच्या कुटुंबाचा अपमान केला. लग्नाच्या वेळी मेनू, सजावट, ठिकाण, सगळ्यावर मागण्या झाल्या. अर्धा खर्च देऊ असं सांगून काहीच दिलं नाही. मुलीच्या घरच्यांनी गप्प बसण्याचं ठरवलं — “समाज काय म्हणेल?” या भीतीने. 

लग्नानंतर नवऱ्याने आश्वासन दिलं — “आपण स्वतंत्र राहू, तू तुझ्या पद्धतीने आयुष्य जग.” पण काही दिवसांतच वास्तव समोर आलं. प्रत्येक गोष्ट त्याच्या नियंत्रणाखाली — काय खायचं, कोणाला भेटायचं, कुठे जायचं, सगळं तोच ठरवायचा. काळ पुढे गेला. ती आई होणार होती. पण त्या काळातच तिच्या आयुष्याचा आधार हरपला — तिचे आईवडील एका अपघातात गेले. ती तुटून गेली. तेव्हाही सासरकडून मिळालं फक्त थंडपणाचं उत्तर — “गर्भपात कर, बऱ्याच स्त्रियांना तसंच होतं.” नवरा म्हणाला, “अशा लहान गोष्टीवर एवढं काय बोलायचं?” तरीही तिने हार मानली नाही. तिने एक सुंदर, निरोगी बाळाला जन्म दिला. पण मातृत्वाच्याही क्षणात तिला शांतता मिळाली नाही. सासू म्हणायची — “स्तनपान करू नकोस, आजार होतात. मी माझ्या मुलांना केलं नाही.” तिने दुर्लक्ष केलं, बाळासाठी सगळं केलं. त्यामुळे सासरच्यांचा राग वाढला. तिला अन्न दिलं नाही, दिलं तरी मसालेदार आणि तीला सहन न होणारं. नवरा बाहेरगावी गेला आणि ती एकटीच, बाळासह, प्रसूतीनंतरच्या नैराश्यात झुंज देत राहिली. मदत करण्यास कोणीही आलं नाही. 

बाळाला अॅलर्जी झाल्यावर सासरकडून निष्काळजीपणा झाला. तिने विचारलं, “हे का केलंत?” उत्तर आलं, “बाळ जिवंत आहे ना, मग काय झालं?” नवरा म्हणाला, “आईवडील म्हातारे आहेत, एवढं मोठं प्रकरण करू नकोस.” ती गप्प राहिली. वर्षानुवर्षे गप्प राहिली. 

सासरकडील घर, लग्न, आजारपण — सगळ्यासाठी तिच्या कुटुंबाकडून १.५ कोटी रुपयांपेक्षा जास्त मदत झाली. पण ती कधीही “आपली” झाली नाही. ती तीस वर्षं जगली — सहन करत, समजूत काढत, आशा बाळगत. पण जेव्हा तिच्याकडे देण्यासाठी काहीच उरलं नाही — तेव्हा तिच्यावर “वेडेपणा” चा शिक्का मारला गेला. तिला मानसिक रुग्णालयात पाठवलं, आणि तिथेच तिचा शेवट झाला. 

 ती गप्प गेली. 

समाजही गप्प राहिला. 

आज प्रश्न फक्त एक — न्याय कुठे आहे? किती स्त्रिया अशाच गप्पपणे सहन करत जगतात? किती जणींना “तूच कारण आहेस” असं सांगून अपराधी ठरवलं जातं? ही फक्त एका स्त्रीची गोष्ट नाही. ही हजारो घरांमधली कुजबुज आहे — जिथे आदर्श, संस्कार, आणि प्रतिष्ठेच्या नावाखाली स्त्रीच्या वेदना गाडल्या जातात. कदाचित तिच्या आयुष्याचा अर्थच आपल्याला एक प्रश्न विचारणं आहे — स्त्रीचं मौन हे तिचं सौंदर्य नाही, ते तिचं ओरड आहे — फक्त ऐकू येत नाही इतकंच.